PROGRAM PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Aby skorzystać z bezpłatnych badań, nie jest potrzebne skierowanie. Osoba, która spełnia kryteria programu, może zgłosić się osobiście lub umówić telefonicznie z placówką realizującą program, by ustalić termin wizyty.
Program kierowany jest do populacji kobiet w wieku od 25 do 59 lat, (przy określaniu wieku należy wziąć pod uwagę rok urodzenia). Badania będą przeprowadzane 1 raz na 3 lata.
Etap podstawowy realizowany w Poradni Ginekologicznej polegający na pobraniu materiału do badania cytologicznego w dniach i godzinach pracy Poradni Ginekologiczno-Położniczej.
Pacjentki leczone z powodu nowotworu złośliwego szyjki macicy po zakończeniu kontroli onkologicznej (decyzję podejmuje lekarz prowadzący leczenie onkologiczne) ponownie zostają objęte skryningiem cytologicznym.
Wykonanie procedury pobrania materiału do przesiewowego badania cytologicznego odbywa się w poradni ginekologiczno-położniczej i obejmuje:
1) zarejestrowanie w Systemie Informatycznym Monitorowania Profilaktyki (SIMP) z jednoczesną weryfikacją kwalifikacji do objęcia skryningiem, kobiety z ustalonej grupy wiekowej (25 – 59 lat), która zgłosi się do przesiewowego badania cytologicznego) oraz wypełnienie ankiety w SIMP. Wypełnienie ankiety w wersji papierowej dopuszcza się jedynie w przypadku braku możliwości technicznych uzyskania dostępu do Internetu,
2) pobranie materiału do badania przy użyciu jednorazowego wziernika i jednorazowej szczoteczki umożliwiającej pobranie rozmazu jednocześnie z tarczy części pochwowej oraz z kanału szyjki macicy (w przypadku, kiedy próbka nie nadaje się do oceny mikroskopowej, świadczeniodawca zobowiązany jest poinformować o tym pacjentkę i ponownie pobrać materiał do badania, dopuszcza się odsetek rozmazów niemożliwych do oceny na poziomie 3% i suboptymalnych na poziomie 20%),
3) rozprowadzenie pobranego materiału na całej powierzchni szkiełka podstawowego i jego utrwalenie (cytofix lub alkohol 96%),
4) przeprowadzenie edukacji w zakresie prewencji nowotworu szyjki macicy,
5) wysłanie pobranego materiału do pracowni diagnostycznej wyłonionej przez Fundusz w drodze postępowania poprzedzającego zawarcie umów na realizację etapu diagnostycznego Programu profilaktyki raka szyjki macicy. Materiał musi być opisany w sposób umożliwiający identyfikacje pacjentki w SIMP, np. w oparciu o nr PESEL. W przypadku rejestracji jedynie przez SMS ankietę w wersji papierowej dołącza się do preparatu.
6) w przypadku nieprawidłowego wyniku, jeśli pacjentka nie zgłosi się po jego odbiór w ciągu 3 miesięcy, konieczne jest wezwanie pacjentki, wydanie wyniku wraz z decyzją, co do dalszego postępowania – objęcie leczeniem lub, jeżeli konieczna jest weryfikacja wstępnego rozpoznania, skierowanie do odpowiedniej placówki realizującej świadczenia zdrowotne w ramach Etapu pogłębionej diagnostyki Programu,
7) zalecane postępowanie w przypadku prawidłowego wyniku badania:
– zalecenie ponownego zgłoszenia się na badanie po trzech latach w przypadku braku czynników ryzyka;
– zalecenie wcześniejszego badania cytologicznego (po 12 miesiącach) w ramach Programu w uzasadnionych przypadkach, w szczególności kobietom zakażonym wirusem HIV, przyjmującym leki immunosupresyjne, zakażone HPV – typem wysokiego ryzyka.
Etap diagnostyczny programu realizowany jest w pracowniach cytologicznych i obejmuje
– wykonanie oceny mikroskopowej materiału cytologicznego przesłanego przez realizatora etapu podstawowego programu i jego opisanie w systemie informatycznym (wynik badania musi być opisany
w systemie Bethesda 2001 oraz uzupełniająco w systemie Papanicolaou),
– przesłanie wyniku do poradni, która pobrała materiał do badania, w terminie do 15 dni roboczych od daty otrzymania preparatu.
Etap pogłębionej diagnostyki – schemat postępowania:
1) zarejestrowanie (wprowadzenie do bazy danych w systemie informatycznym udostępnionym przez NFZ) kobiety skierowanej do badania w ramach realizacji programu.
2) wykonanie badania kolposkopowego,
3) w przypadku zaistnienia wskazań do weryfikacji uzyskanego obrazu kolposkopowego – pobranie celowanych wycinków do badania histopatologicznego,
4) badanie histopatologiczne pobranego w wyniku biopsji materiału,
5) postawienie rozpoznania na podstawie przeprowadzonych badań,
6) podjęcie decyzji dotyczącej dalszego postępowania diagnostyczno – leczniczego (skierowanie do leczenia lub określenie terminu kolejnego badania cytologicznego),
7) zgłaszanie do Regionalnego Rejestru Nowotworów uzyskanych dodatnich wyników badań ,
8) prowadzenie elektronicznej bazy danych badanych kobiet i wyników ich badań.
Kobiety, u których rozpoznano raka szyjki macicy lub inne schorzenia wymagające leczenia specjalistycznego zostają skierowane (poza programem) na dalszą diagnostykę lub leczenie do świadczeniodawców posiadających z NFZ umowy w odpowiednich rodzajach świadczeń.